Niemieckie prawa pracownika w pigułce
Każda osoba pracująca legalnie na terenie Niemiec powinna ustalić ze swoim pracodawcą warunki umowne, które później zostaną podpisane przez obie strony. Warto więc zapoznać się z obowiązującymi przepisami dotyczącymi prawa pracy.
RODZAJE PODSTAWOWYCH UMÓW O PRACĘ
Umowa o pracę na czas nieokreślony
W niemieckim prawie pracy istnieje swoboda zawarcia umowy. Oznacza to, że umowa o pracę może zostać zawarta pisemnie jak i ustnie. Pracodawca jest jednak prawnie zobowiązany do dostarczenia pracownikowi w terminie czterech tygodni pisemnego dokumentu podsumowującego warunki umowy o pracę. Warunki umowne, które muszą być wymienione w tym dokumencie, to:
· nazwa i adres pracodawcy oraz dane pracownika,
· początek i długość okresu zatrudnienia,
· rodzaj wykonywanych czynności i opis zadań,
· miejsce wykonywania pracy,
· wysokość wynagrodzenia (brutto),
· ewentualne dodatki do wynagrodzenia,
· czas pracy,
· urlop,
· okresy wypowiedzenia umowy o pracę.
Umowa o pracę na czas określony
Powinna być udokumentowana na piśmie. W przypadku braku umowy na piśmie zostaje zawarta umowa na czas nieokreślony. Oprócz warunków wymienionych w umowie kontrakt musi określać przewidywany czas trwania stosunku pracy, a także długość okresu próbnego. Taki dokument może zostać zawarty na czas określony z konkretnych przyczyn (zastępstwo pracownika) lub bez ich podawania. Tego typu umowa może zostać zawarta na maksymalnie 2 lata i w tym okresie nie może być przedłużana więcej niż trzykrotnie.
Teilzeit
Jest to praca w niepełnym wymiarze godzin. Takie rozwiązanie może okazać się dobre dla matek, które chcą pogodzić pracę z obowiązkiem opieki nad dzieckiem. Umowa ta pozwala na skrócenie czasu pracy do co najmniej 15 lub maksymalnie 30 godzin w tygodniu. Aby pracownik mógł skorzystać z takiej umowy musi przepracować w firmie co najmniej 6 miesięcy, a firma musi zatrudniać ponad 15 pracowników. Telzeit można łączyć z Minijob.
Minijob
Jest to praca na tzw. małym etacie. Jest idealnym rozwiązaniem dla osób bezrobotnych, emerytów lub uczniów (powyżej 16 roku życia). W ramach Minijob można zarobić maksymalnie 450 € na miesiąc lub 5400 € rocznie. Dobrą wiadomością jest fakt, że pracując na umowie Minijob pracownik jest zwolniony z płacenia podatków – w Niemczech podatek opłaca się jeżeli zarobki zatrudnionego przekraczają 7500 € w skali roku.
WYNAGRODZENIE
Od 1 stycznia 2020 r obowiązuje minimalne wynagrodzenie brutto w wysokości 9,35 €. Każda osoba pracująca legalnie na terenie Niemiec ma prawo do płacy minimalnej. Możliwe jest również ustalenie stawki akordowej lub stałej pensji z prowizjami. Takie wynagrodzenie jest zwykle w kwocie brutto.
OKRES PRÓBNY
W Niemczech okres próbny nie jest obowiązkowy. Bardzo często jest jednak stosowany w celu sprawdzenia odpowiednich umiejętności oraz kompetencji do realizacji zadań. Natomiast dla pracownika jest to okres czasu, w którym może poznać firmę. Długość okresu próbnego ustalana jest indywidualnie z pracodawcą. Warto wiedzieć, że niemieckie prawo pracy nie określa maksymalnej długości okresu próbnego, ale w praktyce nie przekracza ono 6 miesięcy.
Podczas okresu próbnego istnieje możliwość rozwiązania stosunku pracy bez podawania przyczyny. Dzieję się tak ponieważ nie obowiązują wtedy przepisy dotyczące ochrony przed wypowiedzeniem.
URLOP
Każdy pracownik ma prawo do płatnego urlopu. Zgodnie z ustawą o urlopach wypoczynkowych (BurlG) pracodawca musi udzielić płatnego urlopu w wymiarze co najmniej 24 dni roboczych. Pełne prawo do płatnego urlopu nabywa się po sześciu miesiącach pracy. Urlop należy wykorzystać do końca roku. W przypadku braku możliwości skorzystania z urlopu można go przenieść do 31 marca następnego roku. O urlop należy złożyć pisemny wniosek do pracodawcy.
W przypadku choroby w czasie urlopu dni niezdolności do pracy potwierdzone zaświadczeniem lekarskim nie są wliczane do urlopu.
WYPOWIEDZENIE I OCHRONA PRZED WYPOWIEDZENIEM
W Niemczech istnieją dwa sposoby zakończenia stosunku pracy:
· zwykłe (terminowe) – tutaj okres wypowiedzenia jest zależny od stażu pracy. Im dłużej trwa stosunek pracy, tym dłuższy staje się okres wypowiedzenia. Dla przykładu osoba, która pracuje w firmie od 10 do 12 lat okres wypowiedzenia wynosi 5 miesięcy.
· nadzwyczajne (natychmiastowe) – wypowiedzenie w tym trybie jest bezterminowe, ze skutkiem natychmiastowym. Oznacza to, że stosunek pracy zostaje zakończony wraz z przedłożeniem wypowiedzenia.
Każde wypowiedzenie stosunku pracy wymaga formy pisemnej.
Ustawa o ochronie przed wypowiedzeniem (Kündigungsschutzgesetz) ma na celu ochronę pracowników przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem. Prawo jest skuteczne tylko wtedy, gdy są oni w firmie przez co najmniej sześć miesięcy i w firmie pracuje więcej niż dziesięciu pracowników. Następujące grupy pracowników korzystają ze szczególnej ochrony przed zwolnieniem:
· kobiety w ciąży
· osoby niepełnosprawne
Osoby wyjeżdżające do Niemiec w celach zarobkowych powinny zapoznać się z tamtejszym prawem pracy, które może się różnić od polskiego. Wiedza na ten temat pozwoli się czuć bezpiecznie i pewnie.